Người tiêu dùng là trung tâm của cơ hội ở ASEAN

Theo công ty tư vấn BCG, trong năm 2024, Đông Nam Á có khoảng 245 triệu người tiêu dùng có thu nhập trung bình và thêm 85 triệu người mua sắm có thu nhập trung bình cao.¹ Theo đà phát triển kinh tế, đến năm 2030, dự đoán sẽ có hơn 415 triệu người Đông Nam Á thuộc vào các nhóm này – nhiều hơn toàn bộ dân số Hoa Kỳ.

Tại 10 quốc gia thành viên ASEAN, tiêu dùng đã là một động lực quan trọng của hoạt động kinh tế. Chi tiêu tiêu dùng cuối cùng chiếm hơn 90% GDP ở Philippines, hơn 70% ở Indonesia, Malaysia và Thái Lan, và hơn 60% GDP ở Việt Nam.²

Tăng trưởng trong sức mua ở khu vực này được hỗ trợ bởi các xu hướng cơ cấu dài hạn. Khu vực ASEAN được hưởng lợi từ cơ cấu dân số trẻ và lực lượng lao động ngày càng đông đảo. Nhóm tuổi từ 15 đến 34 hiện có 213 triệu người và dự kiến sẽ tiếp tục tăng đến năm 2028, khi hàng triệu lao động mới bắt đầu chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ.³

Tiêu dùng trong ASEAN cũng đang được hưởng lợi từ quá trình hội nhập khu vực. Khi việc di chuyển của người dân và dòng tiền qua biên giới trở nên dễ dàng hơn, chi tiêu cho du lịch, dịch vụ kinh doanh và thương mại điện tử đang gia tăng. Các nền kinh tế trong nội khối ASEAN chiếm 42,4% lượng khách quốc tế đến vào năm 2023.⁴

Đối với các nhà xuất khẩu ASEAN, các quốc gia trong khu vực hiện là nguồn doanh thu quốc tế lớn nhất, với thương mại nội khối ASEAN chiếm 22,1% tổng kim ngạch xuất khẩu vào năm 2023.⁵

Sự khác biệt địa phương

Tiếp cận cơ sở người tiêu dùng ASEAN chưa bao giờ dễ dàng hơn. Người mua sắm trong khu vực rất ưa chuộng các nền tảng thương mại điện tử và ứng dụng di động, đóng vai trò cầu nối giữa người tiêu dùng trong nước với các thương hiệu khu vực và toàn cầu.

Trong toàn khu vực, 75,9% dân số có kết nối internet, và cứ 100 người thì có 128 điện thoại di động.⁶

Nền kinh tế số tại sáu nền kinh tế lớn nhất khu vực – Indonesia, Thái Lan, Singapore, Việt Nam, Malaysia và Philippines – được ước tính đạt giá trị 218 tỷ USD về tổng giá trị hàng hóa (GMV) vào năm 2023 và đang trên đà đạt 600 tỷ USD vào năm 2030.⁷

Mặc dù quy mô cơ hội và mức độ số hóa là những yếu tố chung trong ASEAN, khu vực này không phải là một khối đồng nhất.

Chẳng hạn, tại Thái Lan, gần một nửa hoạt động mua sắm hàng tạp hóa diễn ra tại các cửa hàng tiện lợi hiện đại và siêu thị. Hoạt động này chỉ chiếm 12% tại Việt Nam, nơi các cửa hàng tạp hóa truyền thống vẫn chiếm ưu thế.⁸ Các siêu ứng dụng như Grab, tích hợp nhiều dịch vụ trong một giao diện, ngày càng phổ biến. Indonesia hiện có số lượng người dùng TikTok lớn nhất thế giới, với 157,6 triệu người dùng, vượt xa 120,5 triệu người tại Mỹ.⁹

Các kênh thanh toán trong khu vực cũng rất khác nhau, trong đó ví điện tử ngày càng được chấp nhận rộng rãi khi các mạng lưới thanh toán thời gian thực mở rộng qua biên giới. Trong bán lẻ trực tiếp, tiền mặt vẫn là phương thức thanh toán ưa thích ở năm trong sáu thị trường ASEAN lớn nhất, ngoại trừ Singapore, nơi thẻ tín dụng hiện là phương thức thanh toán phổ biến nhất.¹⁰

“Chúng tôi nhận thấy ngày càng nhiều doanh nghiệp chọn các đối tác ngân hàng có khả năng hỗ trợ nhiều kênh thanh toán trong toàn khu vực ASEAN.”

Các doanh nghiệp hoạt động xuyên biên giới trong ASEAN cũng cần vượt qua một số trở ngại về vận hành. Logistics là một thách thức đặc biệt: việc tiếp cận người tiêu dùng trên toàn khu vực đòi hỏi một mạng lưới phân phối rộng lớn và khả năng phản ứng nhanh chóng với nhu cầu tiêu dùng tại nhiều địa điểm khác nhau. Các sản phẩm tiêu dùng cũng phải được thiết kế để đáp ứng các quy định địa phương – có sự khác biệt giữa các thị trường.

Tiềm năng của thị trường tiêu dùng ASEAN cũng tạo ra một môi trường cạnh tranh khốc liệt với các thương hiệu địa phương và toàn cầu tranh giành thị phần. Ở cấp độ vĩ mô, đợt lạm phát cao gần đây cùng với lãi suất tăng đã khiến người tiêu dùng nhạy cảm hơn với giá cả và làm giảm nhu cầu. Các nhà hoạch định chính sách đang nỗ lực thúc đẩy tiêu dùng: tại Thái Lan, chính phủ đã triển khai chương trình phát tiền mặt vào tháng 9 năm 2024 nhằm kích thích chi tiêu.¹¹

Ngân hàng đồng hành cùng tăng trưởng

Đối với các doanh nghiệp muốn mở rộng phạm vi tiếp cận thị trường tiêu dùng ASEAN, một đối tác ngân hàng giàu kinh nghiệm có thể giúp giảm bớt khó khăn trong việc quản lý thanh toán và thu chi qua nhiều kênh và bằng nhiều loại tiền tệ, từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung vào lộ trình tăng trưởng.

HSBC có bề dày kinh nghiệm hoạt động tại ASEAN, với hơn 130 năm hiện diện tại sáu thị trường lớn nhất khu vực. Chúng tôi phục vụ 2,5 triệu khách hàng cá nhân và 30.000 doanh nghiệp – chiếm hơn 93% GDP và thương mại quốc tế của ASEAN.¹²

Mạng lưới rộng lớn và hiểu biết sâu sắc về các thị trường địa phương trong khu vực giúp chúng tôi hỗ trợ doanh nghiệp trong các giao dịch xuyên biên giới. Đối với các doanh nghiệp hướng tới người tiêu dùng, HSBC Omni Collect mang đến giải pháp toàn diện hỗ trợ thu chi từ bán hàng trực tiếp và thương mại điện tử qua nhiều kênh thanh toán. Giải pháp này giúp doanh nghiệp cải thiện trải nghiệm khách hàng bằng cách cung cấp nhiều tùy chọn thanh toán hơn, đồng thời giám sát các giao dịch trực tuyến để nhận diện các xu hướng bán hàng mới.¹³

Chúng tôi cũng cung cấp các giải pháp quản lý ngân quỹ cho các doanh nghiệp hoạt động trong mọi giai đoạn của chuỗi giá trị hàng tiêu dùng. Một ví dụ là tập đoàn DiethelmKellerSiberHegner (DKSH), có trụ sở tại Thụy Sĩ, kết nối các doanh nghiệp đa quốc gia và địa phương với các cơ hội trên khắp khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Tại Thái Lan, DKSH gần đây đã hợp tác với HSBC để cải tiến hoạt động quản lý ngân quỹ, tích hợp thanh toán kỹ thuật số và hệ thống quản lý tiền mặt tập trung nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.¹⁴

Hiểu biết của chúng tôi về thị trường ASEAN còn cho phép hỗ trợ các doanh nghiệp đang mở rộng ra thị trường quốc tế.

HSBC đang hỗ trợ nền tảng mua bán xe cũ Carro với khoản tín dụng 75 triệu SGD (57 triệu USD) trong 5 năm, được bảo đảm bằng một danh mục xoay vòng các khoản vay mua xe. Đây là lần đầu tiên công ty có thể sử dụng nguồn vốn này ở nhiều thị trường, mang lại giải pháp linh hoạt và có khả năng mở rộng để tăng cường thanh khoản hiện có của Carro.¹⁵

Chúng tôi cũng đóng góp vào sự phát triển của lĩnh vực tiêu dùng thông qua việc hỗ trợ các doanh nghiệp fintech, giúp nhiều nhà bán lẻ cung cấp dịch vụ mua trước trả sau và ví điện tử. Việc mang đến nhiều tùy chọn thanh toán hơn tại điểm bán hàng có thể là động lực mạnh mẽ thúc đẩy doanh thu. HSBC đã mở rộng khoản vay 100 triệu USD cho công ty fintech tiên phong tại Đông Nam Á, Atome Financial, nhằm hỗ trợ dịch vụ tài trợ tiêu dùng ưu tiên kỹ thuật số của họ.¹⁶

Trong năm 2024, HSBC cũng hỗ trợ cho các doanh nghiệp thuộc các nền kinh tế mới tại Đông Nam Á với việc ra mắt Quỹ Tăng trưởng ASEAN trị giá 1 tỷ USD.

Khi ngày càng nhiều thị trường giảm dần việc sử dụng tiền mặt, các doanh nghiệp hướng tới người tiêu dùng sẽ cần đảm bảo đáp ứng được các xu hướng mà khách hàng ưa thích. Với số lượng người tiêu dùng dự kiến tăng mạnh trong những năm tới, đây là thời điểm quan trọng hơn bao giờ hết để tận dụng sự tăng trưởng đó.